کولوسئوم ایتالیا؛ میدان نبرد جاودان و کارزار جنگجویان رم
کولوسئوم ایتالیا از مشهورترین و بزرگترین سازه‌های باستانی رم است که نماد فرهنگی رم و میراثی ارزشمند شناخته می‌شود. کولوسئو (نام صحیح به ایتالیایی Colosseo) در فارسی معمولاً به صورت کولوسئوم استفاده می‌شود. هردو نوشتار (کولوسئو و کولوسئوم به معنای آمفی‌تئاتر بزرگ رم درست است.) استادیومی عظیم که در دوران امپراتور وسپاسیان ساخته شد و به‌عنوان میدان نبرد رم جایی برای برگزاری نمایش‌های عمومی و مبارزات گلادیاتورها بود.
کولوسئوم، میدان بزرگی بود که گلادیاتورها برای نبردهای خونین آماده می‌شدند. چنین سازه تاریخی، باوجود پیشینه خونباری که دارد همچنان یکی از جاذبه‌های توریستی رم به حساب می‌آید. در این مقاله از صوفی‌گشت همراه با قدم‌زدن در خیابان‌های رم با داستان گلادیاتورها، ساخت کولوسئو و قوانین بازدید از کولوسئوم ایتالیا آشنا می‌شویم.
گلادیاتورهای کولوسئوم؛ شجاعانی بی‌گناه در مبارزه‌های خونین رم
گلادیاتورها جنگجویانی بودند که در میدان گلادیاتوری کولوسئو مبارزه می‌کردند. بردگان یا زندانیان جنگی که برای کسب آزادی یا شهرت تن به مبارزه با انسان یا حیوانات درنده می‌دادند. یک گلادیاتور هرگز جنگ و کشتار را به دلخواه انتخاب نمی‌کرد؛ بلکه به مبارزه‌های خونین مجبور می‌شد؛ شجاعانی بی‌گناه در میدان نبرد رم برای رسیدن به آزادی و رهایی از بردگی.
نبرد گلادیاتورها هنوز هم در ذهن مردم به عنوان داستان‌های قهرمانی و فداکاری ثبت شده است. نمایش‌های عمومی این مبارزات وسیله لذت پادشاهان و قدرتمندان بود و کم‌کم به یکی از ارکان اصلی تفریحات رومیان تبدیل شد.
در زمان امپراتور وسپاسیان (Vespasian) نبرد گلادیاتورها به تاریخ نبردهای باستانی تبدیل شد. جنگ خونین گلادیاتورها در میدان کولوسئوم به‌قدری برای رومیان جذاب بود که هزاران نفر از سرتاسر ایتالیا به استادیوم بزرگ کولوسئوم می‌آمدند تا شاهد مبارزه خونین بردگان و اسرای جنگی باشند. مبارزانی که زره و کلاهخود پوشیده‌اند؛ شمشیر به دست گرفته‌اند و مقابلشان انسانی دیگر یا حیوانی درنده برای حفظ جانش و بقا، ایستاده است. امپراتور وسپاسیان «تراژدی خون‌بار نبرد گلادیاتورها» را به تلاش شجاعانۀ «مبارزه برای بقا» توصیف می‌کرد.
آمفی‌تئاتر کولوسئوم؛ شاهکار معماری رم باستان رنگ شده با خون بیگناهان
آمفی‌تئاتر کولوسئوم، یکی از بزرگترین سازه‌های رم است که شاهکار معماری رم باستان به شمار می‌آید؛ محلی که امپراتوران برای نمایش قدرت خود از آن استفاده می‌کردند و بعدها به یکی از جاذبه‌های گردشگری ایتالیا تبدیل شد. آمفی‌تئاتر کولوسئو، از برجسته‌ترین نمادهای معماری روم باستان نه تنها به عنوان «یک سازه مهندسی فوق‌العاده» شناخته می‌شود بلکه مکان برگزاری خونین‌ترین نبردهای گلادیاتوری در تاریخ ثبت شده است.
ساخت سازه بزرگ کولوسئوم ایتالیا حدود سال ۷۰ میلادی آغاز شد. کولوسئو در قلب رم با ظرفیت پذیرش بیش از ۵۰ هزار تماشاگر، قدرت و عظمت امپراتوری روم را به نمایش می‌گذارد؛ اما چنین شاهکار معماری، با خون بیگناهان بسیاری رنگین شده است؛ جایی که گلادیاتورها و بردگان مجبور بودند تا در مقابل چشمان حکمرانان و تماشاچیان به بهای آزادیشان، نبرد کنند. پرسش این‌جاست که سازه عظیم کولوسئوم از چه مصالحی ساخته شده که می‌توانسته پذیرای چنین جمعیتی باشد؟ در ادامه مقاله با معماری و سازه کولوسئوم ایتالیا بیشتر آشنا می‌شویم.
معماری رومی و سازه سنگی کولوسئوم؛ شاهکار مهندسی دوران باستان
کولوسئوم ایتالیا یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری سنگی رومی است. بنایی ساخته‌شده از سنگ تراورتن، بتن و آجر که به‌طرز شگفت‌آوری مستحکم است. ساخت سازه سنگی کولوسئوم، بیش از ۱۰ سال زمان برد که از لحاظ مهندسی، شاهکاری بی‌نظیر در معماری ایتالیایی به شمار می‌آید. معماری رومی به کار رفته در کولوسئوم، به‌شکلی است که از آن به عنوان «الگوی استاندارد برای طراحی استادیوم‌های مدرن» استفاده می‌شود.
استادیوم کولوسئو ۴ طبقه نمایان و یک طبقه مخفی دارد. هر طبقه به شیوه خاصی تزئین شده که نشان‌دهنده مهارت و ذوق معماران رومی است. در نظر گرفتن ظرفیت ۵۰ هزار نفر برای کولوسئو نشان از برنامه‌ریزی دقیق و توانایی رومیان در طراحی فضاهای عمومی دارد.
طبقه‌های مختلف کولوسئوم چه کاربردی داشتند؟
هرکدام از 4 طبقه نمایان کولوسئوم ایتالیا، کاربرد مخصوصی داشت که عبارتند از:
- طبقه اول (Arena Level): طبقه سطح اصلی که در آن مبارزات گلادیاتورها و نمایش‌های عمومی برگزار می‌شد.
- طبقه دوم (Middle Level): طبقه ویژه اشراف و نخبگان روم تا دید بهتری نسبت به صحنه مبارزات داشته باشند.
- طبقه سوم (Upper Level): طبقه مردم عادی و تماشاگرانی که بلیت‌های ارزان‌تری داشتند.
- طبقه چهارم (Top Level): طبقه‌ای ویژه برای کارکنان و راه‌پله‌های دسترسی به قسمت‌های مختلف کولوسئوم.
- طبقه مخفی یا زیرزمین: (Ipogeo del Colosseo) محل نگهداری گلادیاتورها و حیوانات وحشی پیش و پس از نبرد.
این ساختار طبقات به نوعی نمایش‌دهنده تقسیم‌بندی اجتماعی آن زمان روم بود و امکان دسترسی متفاوت به تماشاگران با توجه به طبقه اجتماعی‌شان را فراهم می‌کرد.
مصالح و نوع طراحی میدان نبرد رم؛ جاذبه توریستی از گذشته تا به امروز
آمفی‌تئاتر کولوسئوم یا همان میدان نبرد رم معماری شگفت‌انگیزی دارد. معماران ایتالیایی در ساخت کولوسئو از مصالحی چون تراورتن و بتن استفاده کردند. طراحی استادیوم کولوسئو به شکل دایره است که دید کامل صحنه نبرد را برای تمام تماشاچیان فراهم می‌کرد. بازدیدکنندگان از استادیوم کولوسئوم ایتالیا علاوه بر آن‌که با زیبایی‌های معماری رومی آَشنا می‌شوند به یاد می‌آورند که بزرگترین میدان نبرد رم باستان، در گذشته‌های دور شاهد نبردهایی بود که جان بسیاری را گرفت.
ایتالیا از کولوسئوم به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری کشورش سود می‌برد. میدانگاه بزرگی که با وجود پیشینه تاریخی خونبارش، پیامی از احترام به حق حیات همدیگر، دوستی، صلح و همزیستی کنار هم همراه با آرامش دارد. وقتی در میدان نبرد رم قدم می‌زنید صداهایی می‌شنوید که از دل تاریخ برآمده‌اند. صدای برخورد شمشیرها، آه و ناله زخمیان، طنین مرگ‌بار تماشاچیان که یک‌صدا فریاد می‌زنند بُکُش. بُکُش. بُکُش و قهقه‌های بلند حاکمانی که از دریده‌شدن و کشته‌شدن انسان‌ها، لذت می‌برند.
خون‌های ریخته شده در بزرگترین میدان نبرد رم گواهی است از سرنوشت کسانی که برای زندگی، شجاعت و گاهی سرگرمی دیگران جان خود را فدا می‌کردند. گرچه میدان نبرد رم در گذشته مکانی برای جنگ و خونریزی میان بردگان و اسیران جنگی و وسیله لذت پادشاهان بود؛ اما در حال‌حاضر، به عنوان یک جاذبه توریستی معروف در ایتالیا هزاران گردشگر را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند.
تخریب و بازسازی کولوسئوم؛ از میدان نبرد تا الگویی برای فعالیت‌های فرهنگی
کولوسئوم بارها تخریب و بازسازی شده است. زلزله‌های مختلف، تغییرات آب‌وهوایی و تخریب‌های انسانی آسیب‌های جدی به بنای تاریخی کولوسئوم ایتالیا وارد کرد. با تمام این‌ها، تلاش‌های مرمت‌گران و حمایت‌های بین‌المللی، کولوسئوم را دوباره سرپا نگه‌داشت تا درحال‌حاضر به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی رم تبدیل شود. سازه‌های باستانی رم مانند کولوسئوم، بازتاب‌دهنده تاریخ پر فراز و نشیب این شهر هستند و به خوبی نشان می‌دهند که چگونه استادیومی بزرگ با معماری رومی و در نهایت مهارت و دقت ساخته شده است.
طراحی استادیوم کلوسئوم الهام‌بخش معماران در طراحی و ساخت استادیوم‌های ورزشی شد. اگر در گذشته، کولوسئوم، میدانگاه نبردهای خونین و محلی برای نمایش‌های بسیار خشن «مبارزه انسان با انسان» یا «انسان با حیوان» بود استادیوم‌های فعلی با الگوبرداری از طراحی دایره‌ای و طبقاتی کولوسئوم ایتالیا، جایگاهی برای تماشای مسابقه‌های ورزشی و همایش‌های فرهنگی شده‌اند.
چگونه به کولوسئوم ایتالیا برسیم؟ بهترین مسیرهای دسترسی به میدان نبرد رم
برای بازدید از کولوسئوم ایتالیا، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند تجربه سفرتان را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. کولوسئو، در قلب شهر رم به‌راحتی و از طریق وسایل نقلیه عمومی قابل دسترس است. در ادامه چند مسیر را معرفی می‌کنیم:
1. متروی رم
ایستگاه مترو کولوسئو (Colosseo Station)، نزدیک‌ترین ایستگاه به استادیوم کولوسئو رم است. ایستگاهی در خط B مترو رم. اگر دوست دارید تا متروی ایتالیا را تجربه‌کنید خود را به خط B برسانید و پس از سوارشدن به قطار در ایستگاه کولوسئوم پیاده شوید. حالا با چند قدم پیاده‌روی به میدان نبرد تاریخی رم می‌رسید.
2. اتوبوس
مسیر اتوبوس مخصوص کسانی است که دوست دارند با ماشین در شهر بگردند و به‌هوای بازدید از کولوسئوم، خیابان‌ها و مغازه‌های شهر رم را ببینند. اگر شما هم جزو این گروهید می‌توانید از خطوط اتوبوس‌رانی منتهی به استادیوم کولوسئو خود را به میدان نبرد رم برسانید؛ خطوط 75، 81، 673، 175 و 204 (باتوجه‌به مکان اقامت شما در رم و نزدیکی به یکی از این خطوط) همگی به کولوسئوم ایتالیا می‌رسند.
3. پیاده‌روی
مسیرهای پیاده‌روی به سمت کولوسئو، گزینه‌ای عالی برای اشخاصی است که قدم‌زدن در خیابان و کوچه‌های زیبای رم را دوست دارند. چنان‌چه دوست دارید در یک صبح یا عصر زیبا در خیابان‌های رم، آرام‌آرام قدم بردارید و گذرگاه منتهی به کولوسئوم را بپیمایید کافی است خود را به پله‌های اسپانیایی (Spanish Steps) یا فواره تروی (Trevi Fountain) برسانید؛ سپس با یک پیاده‌روی کوتاه و لذت‌بخش درحالی‌که از زیبایی‌ها و جاذبه‌های تاریخی شهر رم به وجد آمده‌اید به کولوسئوم می‌رسید.
9 جاذبه دیدنی اطراف کولوسئوم؛ گردش در قلب تاریخ رم
در اطراف کولوسئوم ایتالیا، مجموعه‌ای از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری وجود دارد که می‌توانید در زمان بازدید از کولوسئوم آن‌ها را هم ببینید. مکان‌هایی نمایانگر شکوه و عظمت امپراتوری روم که هر یک داستانی جذاب برای روایت دارند.
لیست 9 جاذبه اطراف کولوسئوم:
1- فوروم رومی (Roman Forum):
نماد قلب سیاسی و اجتماعی روم باستان. میدانی بزرگ که در آن امور مربوط به قانون‌گذاری، تجارت و اجتماعات عمومی انجام می‌شد.
2- تپه پالاتین (Palatine Hill):
نماد مهد روم باستان و محل اقامت امپراتورها؛ یکی از هفت تپه تاریخی روم که اولین سکونتگاه‌ها و قصرهای سلطنتی روم در آنجا ساخته شد.
3- طاق (آرک) کنستانتین (Arch of Constantine):
نماد پیروزی و قدرت امپراتوری روم؛ طاق کنستاتین به افتخار پیروزی «امپراتور کنستانتین» بر «ماکسنتیوس» ساخته شد.
4- موزه کولوسئوم (Colosseum Museum):
نماد تاریخ و فرهنگ روم باستان که داخل استادیوم کولوسئوم واقع شده است؛ نمایشگاهی از آثار باستانی و تاریخ نبردهای گلادیاتوری.
5- کلیسای سَنت پیتر در زنجیر (San Pietro in Vincoli):
نماد مکان مقدس و هنر رنسانس؛ کلیسایی که محل نگهداری زنجیرهای سَنت پیتر و همچنین مجسمه معروف "موشکولا" اثر میکل‌آنژ است.
6- میدان ونیز (Piazza Venezia):
نماد مرکز فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در رم؛ میدانی بزرگ در قلب رم که به خاطر نزدیکی‌اش به بناهایی چون یادبود ویتوریو امانوئل دوم معروف است.
7- پانتئون (Pantheon):
نماد معماری شگفت‌انگیز و بقایای روم باستان؛ معبدی قدیمی که به افتخار تمامی خدایان روم ساخته شده و یکی از بهترین آثار معماری رومی باقی‌مانده است.
8- فواره تروی (Trevi Fountain):
نماد آرزوی خوب و خوشبختی؛ فواره‌ای است که مردم ایتالیا و گردشگران دور آن جمع می‌شوند و اعتقاد دارند اگر آرزوهایشان را به سکه‌ای بگویند و آن را داخل آب بیندازند آرزویشان برآورده می‌شود. تلالو سنگ‌ها در آب و زیر نور خورشید، زیبایی فواره تروی را چند برابر کرده است.
9- باسیلیکا سانتا ماریا ماگیوره (Santa Maria Maggiore Basilica):
نماد دین و معماری مذهبی در روم؛ کلیسایی بزرگ که یکی از چهار کلیسای بزرگ واتیکان است و به «خانه مریم مقدس» مشهور است.
این جاذبه‌ها به همراه کولوسئوم ایتالیا بیانگر تاریخ و فرهنگ رم هستند. مکان‌هایی دیدنی که شما را در دنیای باستان غرق می‌کنند.
راهنمایی‌های طلایی برای بازدید از کولوسئوم؛ میدان‌گاهی باستانی
برای بازدید از کولوسئوم ایتالیا و تجربه‌ای لذت‌بخش از نماد فرهنگی رم بهتر است نکات مهمی را بدانیم. رعایت قوانین بازدید از کلوسئوم، به لذت از سفر و حفاظت از سازه باستانی رم کمک می‌کند.
قوانین بازدید از کولوسئوم:
- رزرو بلیت از قبل: به دلیل تعداد زیاد بازدیدکنندگان بهتر است بلیت را به‌صورت آنلاین رزرو کنید. بلیت‌ها معمولاً به سرعت فروخته می‌شوند؛ به ویژه در فصل‌های پر گردشگر.
- عکاسی مطابق قوانین: عکاسی با دوربین‌های حرفه‌ای یا سه‌پایه در کولوسئوم رم ممنوع است. اگر دوست دارید تا چند عکس یادگاری از کولوسئو داشته باشید از گوشی موبایل یا دوربین‌های کوچک استفاده کنید. همچنین در بخش‌هایی از سازه تاریخی کولوسئوم استفاده از فلش ممنوع است تا به آثار تاریخی آسیب نرسد.
- توجه به زمان بازدید: بازدید از استادیوم بزرگ و تاریخی کولوسئوم ایتالیا در زمان‌ها و فصل‌های مختلف ممکن است تغییر کند؛ اما معمولاً از ساعت ۸:۳۰ صبح تا یک ساعت پیش از غروب خورشید می‌توانید از این مکان بازدید کنید. بهتر است ساعت‌های ابتدایی روز یا نزدیک به زمان بسته شدن که میدان نبرد رم خلوت‌تر است به کولوسئو بروید تا جای‌جای آن را با آرامشی بیشتر ببینید.
نکات مهم:
- توجه به امنیت: در ورودی کولوسئوم، بازدیدکنندگان باید از دستگاه‌های امنیتی عبور کنند. به‌جای تعجب و یا بحث با نگهبانان کولوسئو، بهتر است بعضی وسایل همراهتان نباشد. مثل: کیف و کوله‌های بزرگ، وسایل تیز و بُرنده، ناخن‌گیر و دوربین‌های حرفه‌ای.
- رعایت احترام: کولوسئوم بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی جهان است. لطفاً دیوارها را خط‌خطی نکنید یا در محوطه کولوسئو، زباله نریزید.
- راهنمای تور: استفاده از «راهنمایان محلی» یا «فایل‌های صوتی معرفی کولوسئوم» کمک می‌کند تا درک بهتری از تاریخ و معماری رم داشته باشید؛ اگر تنهایی سفر می‌کنید حتما از راهنمایان محلی یا فایل‌های صوتی راهنما کمک بگیرید.
هزینه بازدید از کولوسئوم ایتالیا
هزینه بازدید از کولوسئوم ایتالیا به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های رم، متغیر است؛ به‌عبارت بهتر، بازدید از کولوسئو، به نوع بلیت و خدمات اضافی انتخابی شما بستگی دارد.
انواع بلیت بازدید از کولوسئوم
- بلیت‌های استاندارد کولوسئوم رم:
برای ورود به کولوسئوم و بازدید طبقات آشکار کولوسئو، همان 4 طبقه بالایی کولوسئوم) به طور معمول از ۱۶ یورو شروع می‌شود.) با این بلیت می‌توانید از تماشای عظمت سازه‌های باستانی رم لذت ببرید.
- بلیت‌های شبانه کولوسئو:
برای کسانی که به دنبال تجربه‌ای ویژه‌تر هستند بلیت‌های ورودی شبانه (Night Tour Tickets) یا بلیت‌های ویژه «بازدید از زیرزمین کولوسئوم» مناسب است. این بلیت‌ها حدود ۲۵ تا ۳۰ یورو قیمت دارند و شما را به بخش‌های کمتر دیده شده از جمله زیرزمین کولوسئوم (Ipogeo del Colosseo) می‌برند. زیرزمین کولوسئوم جایی است که گلادیاتورها و حیوانات برای نبردی خونین آماده می‌شدند؛ نبرد انسان با انسان یا انسان با حیوان.
- بلیت‌های تخفیفی کولوسئوم ایتالیا:
بلیت کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال و افراد بالای ۶۵ سال برای بازدید کولوسئوم با تخفیف ویژه (تقریبا رایگان) فروخته می‌شود.
- بازدید رایگان کولوسئوم:
اولین یکشنبه هر ماه و روز تولد عیسی مسیح، بازدید از کولوسئوم برای عموم رایگان است. بهتر است قبل از خرید بلیت به سایت کولوسئوم به نشانی ticketing.colosseo.it بروید.
در سایت کولوسئو می‌توانید بلیت‌های مختلف برای دسترسی به قسمت‌های مختلف کولوسئوم مانند بخش عمومی (موزه کولوسئو)، آرنا (میدان نبرد گلادیاتورها) یا بخش زیرزمینی را بخرید.
برای خرید بلیت، کافی است وارد سایت شوید؛ نوع بلیت، تاریخ و زمان بازدید را تعیین کنید، پس از تکمیل مراحل خرید، بلیت خود را بگیرید. توجه داشته باشید که برای دریافت بلیت تخفیف‌دار مخصوص کودکان، نوجوانان یا افراد بالای 65 سال، حتما باید با اسکن کارت شناسایی (حاوی اطلاعات تاریخ تولد)، ثبت‌نام کنید.
بهترین سوغاتی پس از بازدید از کولوسئوم؛ یادگارهایی که سفرتان را تکمیل می‌کند
پس از بازدید از کولوسئوم ایتالیا و تماشای عظمت نماد گردشگری فرهنگی رم، فرصتی مناسب برای خرید سوغاتی‌های جذاب و یادگاری‌های خاص دارید. در اطراف کولوسئوم، فروشگاه‌های متنوعی وجود دارند که محصولات محلی و یادگاری‌های مرتبط با تاریخ امپراتوری روم را به فروش می‌رسانند.
یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌ها مجسمه‌های کوچک گلادیاتور و سازه مینیاتوری کولوسئوم است. سازه‌ای که میدان نبرد گلادیاتورها را در ابعادی کوچک به تصویر کشیده است. همچنین، سکه‌های تاریخی رم که با تصاویری از امپراتورهای مشهور مثل امپراتور وسپاسیان (Vespasian) طراحی شده‌اند از دیگر گزینه‌های جذاب برای خرید سوغاتی است.
علاقه‌مندان به هنر و صنایع دستی هم می‌توانند تابلوهای نقاشی و پازل‌های سه‌بعدی از کولوسئوم را بخریند. اگر هم اهل خوراکی و خریدن محصولات غذایی هستید پاستاهای دست‌ساز و روغن زیتون بکر سوغاتی‌های خوشمزه‌ای هستند که می‌توانید برای دوستان و خانواده از سفر به رم ایتالیا همراه بیاورید.
کولوسئوم ایتالیا؛ نماد فرهنگی رم
کولوسئوم ایتالیا به عنوان نماد فرهنگی رم، یکی از محبوب‌ترین و پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری جهان است. بنایی عظیم که نه تنها یادآور تاریخ نبردهای باستانی است بلکه به عنوان نماینده‌ای از هنر و معماری رومی، جاذبه‌ای بی‌نظیر برای مسافران سراسر جهان به شمار می‌آید.
سفر به ایتالیا بدون بازدید از کولوسئوم چیزی کم دارد. اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و پر از شگفتی هستید حتماً بازدید از میدان نبرد رم را در برنامه خود بگنجانید.