میدان سرخ مسکو؛ گنجینه‌ای از تاریخ؛ فرهنگ و معماری روسیه
یکی از مهمترین جاذبه‌های توریستی و دیدنی در کشور روسیه، میدان سرخ مسکو Moscow's Red Square نام دارد. البته بسیاری از خارجی‌ها به اشتباه فکر می‌کنند که میدان سرخ تنها در زمان رژیم کمونیستی به شهرت رسیده است و به همین دلیل نمی‌دانند که نام این میدان هیچ ربطی به کمونیسم یا روسیه شوروی ندارد.
علت نام گذاری میدان سرخ مسکو این است که روس‌ها به هر چیز زیبا و مهم سرخ یا قرمز می‌گویند. در واقع تعبیر نام این میدان به زبان روسی «میدان زیبا» خواهد بود. جالب است بدانید که این میدان، تاریخی‌ترین میدان شهر مسکو است که قدمت آن به قرن پانزدهم باز می‌گردد.
این میدان در طول تاریخ خود به عنوان مرکز حیات سیاسی، اجتماعی و مذهبی کشور روسیه قلمداد شده است. بسیاری از ساختمان‌های اولیه اطراف این میدان در قرون وسطی بنا شده‌اند و تا به امروز همچنان برقرار هستند. امروزه میدان سرخ مسکو میزبان برخی از مهمترین رویدادهای کشور مانند جشن‌های ملی روسیه، جشن سال نو و رژه سرآمد در روزی پیروزی است.
در سال 1990 کاخ کرملین و میدان سرخ در کنار هم به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثب رسیدند. این میدان در واقع ارگ سابق تزارها بوده است و از لحاظ تاریخی محل اصلی بسیاری از رویدادهای حیاتی این کشور به شمار می‌آمده است. از همین روی در این مقاله از صوفی گشت ما قصد داریم تا مهمترین اطلاعات و جزئیات را در رابطه با شناخت بهتر میدان سرخ مسکو به گردشگران و توریست‌های گرامی ارائه دهیم.
برای برخورداری از اطلاعات بیشتر تا پایان مطالب با ما همراه باشید.
تاریخچه میدان سرخ و نقش آن در تاریخ روسیه
همانطور که بیان داشتیم میدان سرخ از معروف‌ترین و مشهور‌ترین جاذبه‌های دیدنی و توریستی روسیه به شمار می‌آید و همیشه نقش میدان اصلی شهر را بر عهده داشته است. تاریخچه این میدان به دهه 1490 بازمی‌گردد، یعنی زمانی که بازرگانان از سراسر جهان برای تجارت به آن حجوم می‌آوردند.
به همین دلیل بود که میدان اصلی شهر مسکو تبدیل به یک بازار بزرگ شد. میدان سرخ در دوران تزارها زمانی اهمیت پیدا کرد، که احکام مهم این حکومت در این میدان خوانده و مردم برای شنیدن چنین خبرهایی در آن جمع می‌شدند. در روزهایی مانند جشن‌های سال نو میلادی و راهپیمایی‌های مذهبی حضور گسترده مردم روسیه در میدان سرخ، آن را به یک کلیسای بزرگ در فضایی باز تبدیل می‌کرد.
جالب است بدانید که پس از اینکه پتر کبیر، سنپترزبورگ را به عنوان پایتخت امپراتوری خود اعلام کرد، میدان سرخ جایگاه اصلی خود به عنوان مرکز امپراتوری روسیه را از دست داد. اما تنها 300 سال کافی بود تا کمونیست‌ها دوباره مقر قدرت خود را در این میدان بر پا کنند و باز هم آن را به بخش برجسته‌ای از تاریخ روسیه بدل نمایند.
پس از انقلاب باز هم میدان سرخ توانست اهمیت خود را حفظ نماید. مقبره لنین در نزدیکی دیوار کرملین ساخته شد و این کار میدان را به مرکز ایدئولوژیک مسکو تبدیل کرد. میدان سرخ همواره به عنوان صحنه‌ای برای رژه نظامی مشهور بود. اما یک اتفاق باور نکردنی در سال 1987 بر شهرت این جاذبه توریستی افزود. آن هم اینکه یک هوانورد آماتور آلمانی به نام ماتیاس روست به طور غیر قانونی در نزدیکی میدان سرخ مسکو فرود آمد.
اینکه چگونه این پسر 19 ساله موفق شد از سیستم دفاعی مشهور شوروی عبور کند، هنوز هم مانند یک راز باقی مانده است. پرواز موفقیت آمیز ماتیاس روست نشانه دهنده آن بود که سیستم قدیم شوروی آنقدرها هم قدرتمند نبود. در ادامه اصلاحات میخائیل گورباچوف انجام شد و این امر موجب پایان یافتن جنگ سرد، گشت.
میدان سرخ مسکو در 100 سال گذشته تغییرات چندانی را در خود ندیده است. بازدیدکنندگان تور روسیه هنوز هم به این میدان زیبا می‌روند تا از معماری، شکوه و رد پای پر رنگ تاریخ در آن به وجد آیند.
موقعیت جغرافیایی میدان سرخ
میدان سرخ در شهر مسکو، در کشور روسیه واقع شده است و بخش زیادی از خیابان‌های اصلی پایتخت نیز به این میدان منتهی می‌شوند. این میدان در شرق کاخ کرملین و شمال رودخانه مسکو واقع شده است. در واقع باید اینگونه در نظر گرفت که میدان به مرکزی برای شکل‌گیری دایره‌وار شهر مسکو تبدیل شده و به نوعی مرکز دایره معماری این شهر است.
موقعیت جغرافیایی آن نیز به نحوی است که در مرز بخش تاریخی مسکو (شهر قدیمی) و مناطق تجاری و مدرن قرار دارد. این میدان به طول 330 متر و عرض 70 متر، به عنوان مرکز تجمعات سیاسی، فرهنگی و مراسمات دولتی شناخته می‌شود. در بخش غربی میدان سرخ کلیسای جامع سنت باسیل و در جنوب آن خیابان تاتارسکایا و همچنین در بخش شرقی ساختمان گوم GUM، که یک مرکز خرید تاریخی است، به چشم می‌خورد.
موقعیت استراتژیک میدان سرخ موجب شده است تا در طول تاریخ روسیه شاهد رویدادهای سیاسی، نظامی و اجتماعی مهمی باشد و به همین مناسبت هر روزه بر اهمیت آن افزوده شود. این میدان از مهمترین جاذبه‌های گردشگری مسکو به شمار آمده و هر ساله تعداد بسیاری از توریست‌ها از سراسر جهان به ویژه برای جشن سال نو میلادی، سعی دارند که خود را به این مکان عظیم و شکوهمند برسانند.
معماری و طراحی کلی میدان سرخ
معماری و طراحی میدان سرخ مسکو تلفیقی از تاریخ غنی و زیبای معماری روسیه به شمار می‌آید. همانطور که گفتیم این مکان توریستی با طول 330 متر و عرض 70 متر، به شکل کاملا متقارن و با طراحی باز و وسیع ساخته شده است که امکان برگزاری تجمعات و مراسم‌های بزرگ را فراهم می‌سازد.
اما در جنوب شرقی میدان سرخ مسکو، کلیسای جامع سنت باسیل با گنبدهای رنگارنگ و طرح‌های منحصربه‌فرد خود نمایانگر سبک اصیل معماری روسی است. این بنای تاریخی که در قرن شانزدهم توسط «ایوان مخوف» ساخته شد، به دلیل وجود طاق‌های منحنی و تزئینات پیچیده‌اش به شهرت رسید.
در ضلع غربی میدان نیز کاخ کرملین به چشم می‌خورد که با دیوارهای قرمز و برج‌های مشهور، نماد قدرت سیاسی روسیه قلمداد می‌شود. ساختمان GUM در ضلع شرقی قرار دارد و به عنوان یک مرکز خرید لوکس با طراحی زیبا و سقف‌های شیشه‌ای، مانند جواهری در حال درخشیدن است.
میدان سرخ Moscow's Red Squareبه عنوان نقطه مرکزی و تاریخی شهر مسکو، با ویژگی‌هایی همچون سنگفرش‌های خاص، فواره‌ها و مجسمه‌ها جلوه‌ای جذاب، دیدنی و هارمونیک از شکوه تاریخ و فرهنگ روسیه را در خود جای داده است.
نقش میدان در برگزاری رویدادها و مراسم ملی
علاوه بر نقش میدان در اقتصاد و توریسم مسکو همانطور که کمی بالاتر به آن اشاره کردیم، برگزاری جشن‌ها و فستیوال‌های مختلف نیز بر شهرت آن افزوده است. از جمله جشن‌ها و فستیوال‌های مهم در میدان سرخ مسکو که گردشگران و توریست‌های تور روسیه علاقه خاصی به شرکت در آنان دارند، باید به موارد زیر اشاره داشت:
برگزاری کریسمس در میدان
باید اذعان داشت که یکی از جادوییترین مکان‌ها و جاذبه‌های توریستی در شهر مسکو برای گردشگران، میدان سرخ در تعطیلات سال نو میلادی است. در کریسمس تفریحات مختلفی مانند اسکی روی یخ، چشیدن طعم شیرینی‌های مختلف و متنوع روسی و شرکت در کارگاه‌های کریسمس در این میدان برگزار می‌شوند.
جشنواره موسیقی نظامی
از مهمترین جشنواره‌هایی که در این میدان تاریخی برگزار می‌شود، یقینا باید به جشنواره موسیقی نظامی اشاره داشت. این جشنواره در واقع از سال 2007 در ماه اوت شروع به کار کرد و در آن علاقه‌مندان موسیقی و همچنین ارتش روسیه به هنرنمایی می‌پردازند.
رژه پیروزی در میدان
رژه پیروزی از سال 1945 میلادی و به مناسبت سالگرد تمام شدن جنگی بزرگ همزمان با تعطیلات مهم در کشور روسیه، در میدان سرخ برگزار می‌شود. دیدن این رژه‌ها و جشن‌های ملی روسیه که به نوعی می‌توان آن‌ها را نمایش قدرت دولت روسیه نیز قلمداد کرد، برای هر گردشگر و توریست از هر کجای جهان شگفت‌آور خواهد بود.
جاذبه‌های گردشگری مرتبط با میدان سرخ
حوالی میدان جاذبه‌های دیدنی و تعدادی از بهترین هتل‌های روسیه واقع شده‌اند و هر سال در تعطیلات زمستان، این میدان را تبدیل به یکی از جادوییترین جاذبه‌های توریستی در این شهر تاریخی می‌کنند. شما می‌توانید در قلب شهر اسکی روی یخ را تجربه کنید و از طعم شیرینی‌های مختلف لذت ببرید. همچنین به بازدید از بنای اولیه دانشگاه لومونوسوف مسکو رفته در زیبایی آن غرق شوید.
اما از دیگر جاذبه‌های گردشگری مرتبط با میدان سرخ باید به موارد زیر اشاره داشت:
بازدید از کاخ کرملین
برج‌ها و دیوارهای قطور و قرون وسطایی کاخ کرمیلن Kremlin Palace نمایی زیبا به این میدان تاریخی بخشیده است. حضور این کاخ آنقدر تحسین‌برانگیز است که می‌توان از تماشای دیگر جاذبه‌های توریستی حوالی میدان سرخ صرف نظر کرد. در پشت دیوارهای قرمز این کاخ، گنجینه‌های فرهنگی جذابی مانند صندوق الماس روسیه و کلیسای جامع بشارت نهفته است. جالب است بدانید که کاخ کرملین محل اقامت اصلی و رسمی «پوتین» است.
بازدید از مقبره لنین
مقبره لنین که زیر سایه دیوارهای کرملین قرار دارد، در مقایسه با معماری اطراف بسیار کوچک شمرده می‌شود. ساختار هرمی آن نیز بسیار کوچک‌تر از آن است که بتواند جمعیت عظیمی که ساعت‌ها برای بازدید، صف کشیده‌اند را در خود جای دهد. این مقبره معروف میدان محل دفن لنین است و یک تابوت با جسد مومیایی شده از لنین در آن قرار دارد.
کلیسای جامع سنت باسیل Saint Basil's Cathedral
کلیسای معروف میدان سرخ مسکو Moscow's Red Squareسنت باسیل نام دارد که در قرن شانزدهم به دستور «ایوان مخوف» ساخته شد. در افسانه‌ها آمده که تزار بی‌رحم روسیه معمار این کلیسا را کور کرد تا از ساختن ساختمان باشکو‌ه‌تری برای دیگران جلوگیری کرده باشد. هیچ کدام از کلیساهای ارتودوکس، چه در زمان گذشته و چه حال حاضر هرگز به این شکل ساخته نشده‌اند.
ارتفاع کلیسای سنت باسیل 65 متر است و برای مدت طولانی تا پایان قرن شانزدهم، به عنوان بلندترین ساختمان مسکو از آن یاد می‌شد. در نظر بگیرید که 9 معبد مستقل روی یک پایه ساخته شده‌اند و توسط گذرگاه‌های طاقدار داخلی که با تزئینات به شکل گیاهان و گل در آمده‌اند، به هم متصل می‌شوند. چگونه می‌توان از دیدن این شاهکار معماری سر ذوق نیامد؟
بازدید از لوبنویه مستو
جالب است بدانید که سکوی بیضی شکل و سنگی نزدیک سنت باسیل که عموما نادیده گرفته می‌شود لوبنویه مستو نام دارد. این بنا یک سکوی سنگی به طول 14 متر است که در میدان سرخ و در مقابل کلیسای جامع سنت باسیل واقع شده است.
نام آن از کلمات روسی «پیشانی» (لوب) و «مکان» (مستو) الهام گرفته شده و گمان می‌رود که در دهه 1530 با آجر ساخته شده باشد.
بازدید از موزه تاریخی دولتی
موزه تاریخی دولتی مسکو واقع در طرف مقابل کلیسای جامع سنت باسیل در میدان سرخ است. در این موزه مجموعه‌های خطی از مهمترین مجموعه‌های جهان برای مطالعه فرهنگ روسیه قرار دارد. ساختمان آجر قرمز آن که در سال 1874 توسط ولادیمیر شرود طراحی شد، نمونه‌ای عالی از سبک احیای روسی است که نقوشی از معماری مسکو را در دل خود جای داده.
به نظر می‌رسد که این موزه قرن‌ها قدمت داشته باشد. ساختمانی که در شیب بالایی میدان سرخ قرار دارد اما نسبتا جدید است که در قرن 19 ساخته شده است. بر خلاف دیگر ساختمان‌ها این بنا توسط تزار ساخته نشد. در عوض مورخان پرشور روسی برای جمع‌آوری بودجه کافی به هدف ایجاد این موزه، گرد هم آمدند.
چنانچه به بازدید از موزه و گالری مسکو علاقه دارید، در سفر به این شهر تاریخی سری هم به نگارخانه رتیاکوف مسکو بزنید که از معروف‌ترین موزه‌های جهان به شمار آمده و در نزدیکی میدان سرخ واقع شده است. در این موزه می‌توانید آثار هنری روسیه را از نزدید ببینید.
مرکز خرید GUM
گوم در زبان روسی به معنی فروشگاه است. این مجموعه در سال 1890 ساخته شد و ساختمانی زیبا با سقف شیشه‌ای است که یادآور ایستگاه‌های راه آهن قرن نوزده لندن و پاساژ خرید زیبای میلان است. اکنون نیز می‌توان آن را به عنوان یکی از بهترین مراکز خرید مسکو در نظر گرفت.
گوم در سال 1953 به عنوان یک فروشگاه بزرگ شروع به کار کرد و یکی از معدود مراکز خرید در اتحاد جماهیر شوروی بود که با بودجه کم بنا شد. این مرکز خرید در طول اتحاد جماهیر شوروی نقش‌های بسیاری بر عهده داشت. در ابتدا بوتیک‌ها به آپارتمان‌های عمومی تبدیل شده و بعدا وظیفه دفاتر اداری را بر عهده داشتند و در نهایت نیز به عنوان مغازه‌های شوروی فعالیت می‌کردند.
در طول تاریخ خود، جسد همسر دوم استالین پس از خودکشی و همچنین یک بوتیک مجلل و مخفی به نام بخش 22 را در خود جای داد که لباس‌هایی مانند کت و شلوارهای شانل را به افرادی که ارتباط خوبی با حزب حاکم داشتند می‌فروخت.
بهترین زمان بازدید از میدان سرخ مسکو
حتما می‌دانید که کشور روسیه یک کشور سردسیر است و پاییز و زمستان‌های بسیار سردی دارد و به همین دلیل تور روسیه بیشتر در فصل بهار و تابستان برگزار می‌شود. باید در نظر داشت به دلیل اینکه گردشگران در این بازه زمانی به این کشور سفر می‌کنند، شهر مسکو شلوغ‌تر از همیشه خواهد بود.
از همین روی افرادی که می‌خواهند جشن سال نوی میلادی را در میدان سرخ تجربه کنند باید برای تعطیلات کریسمس تور روسیه را هماهنگ نمایند.
سخن پایانی
حتما این جمله را شنیده‌اید که خورشید روسیه هیچوقت غروب نمی‌کند! همین جمله کوتاه به خوبی نمایانگر وسعت این کشور تاریخی و پر رمز و راز است. پس یقینا چنین کشوری جاذبه‌های توریستی و گردشگری بسیاری را در دل خود جای داده است که مهمترین آن‌ها میدان سرخ مسکو نام دارد.
این میدان تاریخی هر ساله بسیاری از گردشگران و ترویست‌ها را از سراسر جهان به خود جذب کرده و زیبایی و شکوه بی‌حد و مرز خود را به رخ آنان می‌کشد. از همین روی ما نیز در این مقاله از صوفی گشت سعی داشتیم که هر چه بیشتر و بهتر میدان سرخ و جاذبه‌های دیدنی در ارتباط با آن را به شما عزیزان معرفی نماییم. امیدواریم که مطالب بیان شده برای شما عاشقان سفر و تورهای تفریحی و تاریخی مفید و کارآمد واقع شده باشند. ممنون که تا پایان با ما همراه بودید.